Kỹ thuật xét nghiệm tìm giun chỉ

1. Chuẩn bị phương tiện:

- Dụng cụ:

+ Kim chích vô trùng

+ Lam kính, lamen sạch

+ Ống đong, ống ly tâm

+ Pipet pasteur

+ Bộ nhuộm giêm sa

+ Kính hiển vi

- Hoá chất:
+ Cồn etylic 700
+ Dung dịch giemsa gốc.
+ Dung dịch Formalin 10%.
+ Nước cất hoặc dung dịch đệm.


- Bệnh nhân: Về mùa lạnh bệnh nhân nên nhúng tay vào trong nước ấm 5 phút trước khi lấy máu. Bệnh nhân được lấy máu tốt nhất vào ban đêm. Tuy nhiên lấy máu vào ban đêm tương đối phức tạp. Gần đây, kỹ thuật kích thích ấu trùng giun chỉ xuất hiện vào ban ngày đã được áp dụng ở một số nơi: Cho bệnh nhân uống dietylcarbamazine (D.E.C) với liều 2mg/kg cân nặng (khoảng 0,1g cho 1 người). Sau 15- 30 phút lấy máu xét nghiệm. Mật độ ấu trùng được phát hiện bằng khoảng 20- 40% so với kỹ thuật lấy máu xét nghiệm ban đêm.

2. Quy trình kỹ thuật

- Đánh dấu tiêu bản cho phù hợp.

- Sát khuẩn đầu ngón tay của bệnh nhân bằng cồn 700, để khô.

- Dùng kim chích đâm nhanh vào chỗ đã sát khuẩn với độ sâu vừa phải.

- Lấy ngay giọt máu đầu tiên cho lên lam kính 2-3 giọt.

- Dùng góc của 1 lam kính sạch khác dàn các giọt máu có đường kính 1,0 cm, để khô tự nhiên.
- Pha dung dịch giemsa với dung dịch đệm hoặc nước cất, nồng độ 1- 5%.

- Phủ kín tiêu bản dung dịch giemsa, để 30- 60 phút tuỳ theo nồng độ.
- Rửa nhẹ bằng nước thường, để khô.

- Soi kính hiển vi, vật kính 10x và 40x phát hiện ấu trùng giun chỉ và xác định loại ấu trùng.
- Ghi kết quả XN.

3. Đặc điểm nhận dạng ấu trùng giun chỉ

Đặc điểm

W.bancrofti

B. malayi

Thời gian xuất hiện ở máu ngoại vi

Từ 20 giờ đến 4 giờ sáng

Từ 20 giờ đến 6 giờ sáng

Kích thước

200 µm

220 µm

Hình thể

Đều, mềm mại, xoăn ít

Có thể không đều, xoăn nhiều

Màng áo

Dài hơn thân một ít

Dài hơn thân nhiều

Đầu

Có một gai

Có hai gai

Hạt nhiễm sắc

ít và rõ, tròn

Nhiều và không rõ, sát nhau

Hạt nhiễm sắc cuối đuôi

Không đi đến cuối đuôi

Đi đến cuối đuôi, có một hạt tách riêng ra, đi đến tận cùng đuôi

4. Kỹ thuật tập trung ấu trùng (kỹ thuật này cho khả năng phát hiện ấu trùng tương đối cao).

  • Lấy 1 ml máu tĩnh mạch trộn với 10 ml dung dịch formalin 10% trong ống ly tâm
  • Lắc nhẹ, ly tâm tốc độ 1500 – 2000 vòng/phút trong 5 phút
  • Đổ dung dịch ở trên, lấy một giọt cặn nhỏ trên lam kính đậy lamen làm tiêu bản soi tươi ở vật kính 10x hoặc lấy cặn làm tiêu bản nhuộm giêm sa.

Hình thể ấu trùng giun chỉ trên tiêu bản nhuộm giêm sa

ThS. Đỗ Thị Phượng Linh

Tài liệu tham khảo: http://xetnghiemdakhoa.com/diendan/showthread.php?tid=423