Thảo luận một số biện pháp tiến tới loại trừ sốt rét tại tỉnh Bến Tre

Triển khai thực hiện Quyết định 4717/QĐ-BYT ngày 11/11/2014 của Bộ trưởng Bộ Y tế về việc phê duyệt Kế hoạch hành động phòng chống bệnh sốt rét giai đoạn 2015-2020 thực hiện “Chiến lược quốc gia phòng chống và loại trừ bệnh sốt rét ở Việt Nam giai đoạn 2011-2020 và định hướng 2030”, ngày 01/8/2017,Viện Sốt rét - KST - CT TP. HCM đã thành lập đoàn công tác do PGS. TS. Lê Thành Đồng, Viện trưởng Viện Sốt rét - KST - CT TP. Hồ Chí Minh làm trưởng đoàn và các cán bộ liên quan đã đến làm việc và thảo luận một số biện pháp tiến tới loại trừ sốt rét tại tỉnh Bến Tre, đồng thời phối hợp với TTYTDP tỉnh, TTYT huyện và TYT một số xã điều tra tình hình thực tế nhiễm KSTSR ở các ổ lưu hành cũ, các quần thể có nhiều dân di biến động vào vùng sốt rét (xét nghiệm bằng kính hiển vi quang học và PCR) tại các huyện Ba Tri, Bình Đại, Giồng Trôm và Thạnh Phú.

Tiếp và làm việc với đoàn có đại diện Sở Y tế; Giám đốc và đại diện các khoa, phòng liên quan của Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh Bến Tre.

Đoàn công tác làm việc với địa phương tại TTYTDP tỉnh

Theo báo cáo của địa phương, trong 03 năm qua từ 2014-2016 trên địa bàn tỉnh không phát hiện rường hợp nào nhiễm ký sinh trùng sốt rét (KSTSR) nội địa, tất cả các ca bệnh sốt rét đều nhiễm ngoại lai do người dân đi làm ăn từ các vùng sốt rét lưu hành (SRLH) trở về. Cụ thể năm 2014 toàn tỉnh phát hiện 03 trường hợp nhiễm KSTSR, năm 2015 (02 KSTSR), năm 2016 (02 KSTSR) không có trường hợp nào sốt rét ác tính và tử vong do sốt rét. Trong 6 tháng đầu năm 2017 chưa phát hiện trường hợp nào nhiễm KSTSR. Trong những năm qua trên địa bàn không phát hiện trường bệnh sốt rét nội địa, nhưng hiện nay véc tơ chính truyền bệnh sốt rét vẫn còn tồn tại là An. epiroticus phân bố chủ yếu tại các huyện ven biển trong tỉnh là Ba Tri, Bình Đại và Thạnh Phú.

Hiện nay, TTYTDP tỉnh vẫn duy trì và triển khai một số biện pháp phòng chống và loại trừ sốt rét tại địa phương như thu thập và điều tra ca bệnh ngoại lai, quản lý đối tượng dân di biến động đi vào vùng SRLH và điều tra véc tơ sốt rét sốt rét trọng điểm ven biển. Tuy nhiên, để đạt được kết quả loại trừ sốt rét tại tỉnh vào năm 2020 và duy trì tính bền vững địa phương còn gặp nhiều khó khăn trong công tác quản lý dân di biến động đi vào vùng SRLH đặc biệt là phát hiện sớm các trường hợp sốt rét ngoại lai trở về địa phương và các đối tượng nguy cơ mắc sốt rét tại các ổ lưu hành cũ và điều đáng chú ý là do hiện nay véc tơ chính truyền bệnh sốt rét vẫn còn tồn tại một số vùng ven biển của tỉnh.

Sau khi nghe báo cáo và thảo luận phân tích tình hình, PGS. TS. Lê Thành Đồng, Viện trưởng Viện Sốt rét KST - CT TP. HCM đã phát biểu chỉ đạo địa phương cần tập trung giải quyết một số nội dung quan trọng nhằm duy trình tính bền vững công tác phòng chống sốt rét và tiến tới loại trừ sốt rét tại tỉnh vào năm 2020:

1. Thành lập đội chuyên trách sốt rét tuyến tỉnh:

Điều tra, khám, xét nghiệm KSTSR ở những người dân đang sinh sống tại khu vực là ổ bệnh lưu hành cũ, các quần thể có nhiều dân di biến động vào vùng sốt rét.

Duy trì công tác phòng chống véc tơ và tiến hành điều tra, xử lý véc tơ truyền bệnh sốt rét khi phát hiện có trường hợp nhiễm KSTSR ở các ổ lưu hành cũ và .

2. TTYTDP làm việc với địa phương, đề nghị những nơi là ổ bệnh lưu hành cũ cử cán bộ làm đầu mối để báo cáo cho Đội chuyên trách ngay khi phát hiện ca bệnh hoặc trường hợp nghi ngờ mắc sốt rét tại các ổ bệnh lưu hành cũ và các quần thể có nhiều dân di biến động vào vùng sốt rét để tiến hành điều tra.
3. Xây dựng kế hoạch tập huấn cán bộ chuyên sách sốt rét, cán bộ thống kê báo cáo tại các TTYT/Bệnh viện huyện và y tế tư nhân tại địa phương thuộc ổ bệnh lưu hành cũ và các quần thể có nhiều dân di biến động vào vùng sốt rét về tổng hợp, báo cáo trường hợp mắc sốt rét cho đội chuyên trách để tiến hành điều tra, xử lý ca bệnh theo quy định.

Cán bộ chuyên môn thu thập lam máu tại thực địa

Kết quả lam máu thu thập từ người dân tại thực địa được tiến hành nhuộm và soi bằng kính hiển vi quang học tại các địa điểm đã chọn hiện tại chưa phát hiện trường hợp nào nhiễm KSTSR. Các xét nghiệm PCR sẽ được thực hiện tại Labo của Viện sau chuyến công tác của Đoàn.

ThS. Nguyễn Văn Khởi