Bộ trưởng Bộ Y tế chỉ đạo phòng chống vi rút Zika tại phía Nam

Trước tình hình vi rút Zika bùng phát và ngày càng được phát hiện ở nhiều nước trên thế giới. Ngày 04/2/2016, Đoàn công tác của Bộ Y tế do PGS.TS. Nguyễn Thị Kim Tiến - Bộ trươn cùng đại diện lãnh đạo các Vụ, Cục, các Viện Y tế dự phòng phía ở phía Nam, Sở Y tế TP. HCM và các đơn vị trực thuộc Sở, Trung tâm YTDP một số tỉnh khu vực phía Nam đã đi kiểm tra công tác giám sát và chuẩn bị phòng chống dịch do vi rút Zika tại cửa khẩu quốc tế Tân Sơn Nhất, đồng thời họp bàn kế hoạch triển khai phòng chống dịch.

Hình 1. Đoàn công tác tại cửa khẩu sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất

Theo Trung tâm Kiểm dịch y tế quốc tế TPHCM, mỗi tháng tại cửa khẩu quốc tế Tân Sơn Nhất tiếp nhận khoảng 700 hành khách đến từ Nam Mỹ. Trong đó nhiều hành khách từ Brazil - quốc gia đang bị dịch bệnh do vi rút Zika hoành hành. Theo quy định chung về vấn đề phòng chống các dịch bệnh, khi hành khách qua sân bay Tân Sơn Nhất có dấu hiệu sốt cao, được máy đo thân nhiệt phát hiện thì ngay lập tức sẽ được cách ly theo dõi. Nhân viên kiểm dịch y tế quốc tế sẽ điều tra bệnh sử để xác định yếu tố nguy cơ, trong trường hợp cần thiết người bệnh bắt buộc phải chuyển đến các bệnh viện trên địa bàn TPHCM thực hiện cách ly, điều trị.

Sau khi khảo sát tại cửa khẩu sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất, Bộ trưởng đã chủ trì họp bàn kế hoạch phòng chống dịch bệnh Zika và các bệnh dịch lây lan mạnh trong dịp Tết, vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm và ngộ độc rượu.

Tại cuộc họp, PGS. TS. Phan Trọng Lân, Viện trưởng Viện Pasteur TPHCM báo cáo về công tác chuẩn bị chống dịch của Viện, theo đó để ứng phó nhanh với tình hình bệnh do vi rút Zika, Viện sẽ tiến hành giám sát vi rút này tại 8 trọng điểm. Theo kế hoạch, trong vòng 5 tuần kể từ 15/2, các điểm giám sát sẽ được triển khai, tại mỗi điểm giám sát, sẽ lấy mẫu máu của 4 bệnh nhân (2 người lớn, 2 trẻ em) đầu tiên trong ngày thỏa tiêu chí như nóng sốt, phát ban kèm theo viêm kết mạc không mủ, xung huyết kết mạc, đau khớp, đau cơ, nhức đầu, mệt mỏi. Mẫu bệnh phẩm sẽ được vận chuyển về Viện Pasteur TPHCM hàng tuần để xét nghiệm xác định vi rút Zika và cho biết kết quả.

PGS. TS. Lê Thành Đồng, Viện trưởng Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng TPHCM báo cáo công tác chuẩn bị của Viện về phòng chống véc tơ truyền bệnh Zika, về tình hình véc tơ sốt xuất huyết (loại truyền cả bệnh Zika, Chikungunya) đang gia tăng ở khu vực, về tình hình nhạy cảm và kháng hóa chất đang sử dụng hiện nay. Đối với bệnh do vi rút Zika, ông đề nghị Bộ Y tế chỉ đạo thực hiện theo quy định của Điều lệ Y tế quốc tế (2005) vì bệnh và một số rối loạn thần kinh liên quan đã được Tổ chức Y tế thế giới tuyên bố là “tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng quốc tế quan tâm”, ngoài ra triển khai phát kem bôi chống muỗi đốt cho hành khách nhập cảnh từ các vùng dịch vào Việt Nam như chỉ đạo của Bộ trưởng và hướng dẫn thời gian, cách thức sử dụng và truyền thông mạnh mẽ cho nhóm đối tượng nguy cơ cao (chủ yếu là hành khách từ vùng dịch nhập cảnh Việt Nam). Không loại trừ khả năng, vi rút Zika đã và đang tồn tại ngay trong cộng đồng dân cư. Do đó, đề nghị Bộ Y tế chỉ đạo các cơ sở điều trị, nếu có đủ điều kiện thì triển khai xét nghiệm những trường hợp có các triệu chứng điển hình của bệnh Zika.

BS. Nguyễn Bá Mỹ Nhi, Phó giám đốc Bệnh viện Từ Dũ cho biết những năm qua có nhiều trường hợp trẻ sơ sinh bị tật đầu nhỏ đã được ghi nhận tại bệnh viện. Từ trước đến nay, bệnh viện chưa có đủ chứng cứ để khẳng định nguyên nhân gây ra chứng bệnh tật đầu nhỏ ở trẻ mà chỉ nghi ngờ về khả năng các bé bị đột biến gen trong một bệnh cảnh chung đa dị tật. Đến nay mới biết đến một trong những nguyên nhân gây ra tật đầu nhỏ ở trẻ có liên quan đến vi rút Zika. Thời gian tới nếu phát hiện trẻ bị chứng bệnh trên, bệnh viện sẽ phối hợp với những đơn vị liên quan để xét nghiệm kiểm tra, truy tìm vi rút Zika.

Cuộc họp cũng đã nghe phát biểu của một số đơn vị về công tác chuẩn bị phòng chống dịch Zika và các bệnh lây lan mạnh trong mùa.

Kết luận của Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến: Do có 80% trường hợp nhiễm vi rút Zika thường không có biểu hiện rõ ràng nên rất khó phát hiện các dấu hiệu lâm sàng. Bộ trưởng đề nghị cùng với việc giám sát chặt chẽ tình trạng sức khỏe những hành khách đến từ vùng dịch, ngành y tế cần phải có kế hoạch diệt muỗi tại cộng đồng và ngay tại sân bay để tránh trường hợp lây nhiễm khi chưa được phát hiện, kiểm soát. Đề nghị đơn vị kiểm dịch y tế quốc tế cần in ấn và phát tờ rơi bằng nhiều ngôn ngữ khác nhau để khuyến cáo hành khách nhập cảnh tự giác khai báo vấn đề về sức khỏe. Đơn vị kiểm dịch mua thuốc chống muỗi dạng kem, phát cho tất cả hành khách nhập cảnh vào Việt Nam qua các cửa khẩu hàng không trên cả nước ngay sau khi chuyến bay vừa đáp xuống.

CN. Trần Nguyên Hùng

ThS. Đoàn Bình Minh