Hội nghị các quan chức cao cấp về phát triển y tế (SOMHD) của ASEAN lần thứ 11 (2015 – 2016) kết thúc thành công

Theo quy định, các quốc gia tham gia SOMHD sẽ luân phiên là chủ tịch và tổ chức các hội nghị. Sau Việt Nam, đến lượt Brunei Darussalam là nước giữ chức Chủ tịch và tổ chức Hội nghị SOMHD 11 và các các hội nghị ASEAN về lĩnh vực y tế liên quan. Hội nghị lần này có sự tham dự của hơn 100 đại biểu đến từ 10 quốc gia thành viên ASEAN, Phó Tổng Thư ký ASEAN và Ban Thư ký ASEAN.

Được sự đồng ý của Bộ trưởng Bộ Y tế, Đoàn cán bộ của Bộ Y tế Việt Nam do TS.BS. Trần Thị Giáng Hương, Vụ trưởng Vụ Hợp tác Quốc tế, Chủ tịch đương nhiệm các Quan chức Cao cấp về Phát triển Y tế ASEAN lần thứ 10 đã tham dự Hội nghị SOMHD 11 và các Hội nghị liên quan, bao gồm Hội nghị SOMHD + 3 lần thứ 6 và Hội nghị SOMHD + Trung Quốc lần thứ 6.

Toàn cảnh Hội nghị

Tại Hội nghị, với vai trò là Chủ tịch đương nhiệm của SOMHD lần thứ 10, Đoàn Việt Nam đã báo cáo kết quả đã đạt được trong nhiệm kỳ Chủ tịch 01 năm của mình. Trong báo cáo, TS. Trần Thị Giáng Hương đã điểm lại vai trò Chủ tịch của Hội nghị Bộ trưởng Y tế ASEAN lần thứ 12 của Việt Nam từ tháng 9/2014 đến năm 2016. Đã tổ chức thành công Hội nghị Bộ trưởng Y tế ASEAN lần thứ 12, Hội nghị Bộ trưởng Y tế ASEAN +3 (Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc) lần thứ 6 và Hội nghị Bộ trưởng Y tế ASEAN + Trung Quốc lần thứ 5 tại Hà Nội vào tháng 9/2014. Đồng thời 04 Hội nghị chuyên đề về Già hóa dân số; Bao phủ y tế toàn dân; Phòng chống các bệnh truyền nhiễm mới nổi và HIV/AIDS cũng đã được tổ chức rất thành công. Việt Nam đã cùng Bộ trưởng Y tế các nước ASEAN thông qua Chương trình Phát triển y tế sau năm 2015 của ASEAN (Post 2015 Health Agenda). Trong bối cảnh diễn biến dịch bệnh phức tạp với nhiều dịch bệnh mới bùng phát, bao gồm dịch Ebola, Mers - CoV, Việt Nam đã chủ động chủ trì tổ chức thành công Hội nghị Bộ trưởng Y tế ASEAN + 3 trực tuyến đặc biệt về các mối đe dọa của MERS-CoV vào tháng 7/2015; hỗ trợ triển khai thực hiện các lĩnh vực hợp tác trong khuôn khổ ASEAN + 3 và ASEAN + Trung Quốc; thông qua Chiến lược loại trừ bệnh dại của ASEAN mà Việt Nam là nước điều phối chính.

Đoàn cán bộ Việt Nam dự Hội nghị

Tại Hội nghị SOMHD 11, TS. Trần Thị Giáng Hương, Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế đã chuyển giao vị trí Chủ tịch của SOMHD 10 cho bà Hjh Maslina Hj Mohsin, Thứ trưởng Thường trực Bộ Y tế Brunei Darussalam. Các nước ASEAN đã đánh giá rất cao nhiệm kỳ 01 năm Chủ tịch SOMHD của Việt Nam với rất nhiều hoạt động được hoàn thành và đạt kết quả cao.

Tại hội nghị, Phó Tổng Thư ký ASEAN, ngài Vongthep Arthakaivalvatee đã cập nhật với Hội nghị về các Hội nghị/Cuộc họp của ASEAN và các cuộc họp của khu vực liên quan đến hợp tác trong lĩnh vực y tế như ASEAN và các mục tiêu phát triển bền vững (SDGs), cập nhật các Hội nghị cấp cao của ASEAN 2016 và các hội nghị liên quan bao gồm Hội nghị Thượng đỉnh ASEAN, SOCA, Cuộc họp Hội đồng ASCC và cập nhật về các hoạt động chuẩn bị kỷ niệm 50 năm thành lập ASEAN vào năm 2017.

Hội nghị cũng đã nghe báo cáo của các trưởng nhóm y tế của ASEAN và tập trung thảo luận Kế hoạch hành động giai đoạn 2016-2020 của 4 nhóm y tế của ASEAN, bao gồm: Tăng cường lối sống lành mạnh; Ứng phó với những nguy cơ và mối đe dọa khẩn cấp; Tăng cường hệ thống y tế và tiếp cận chăm sóc sức khỏe; Tăng cường an toàn thực phẩm. Kế hoạch hành động của các nhóm y tế được xây dựng căn cứ vào các ưu tiên y tế để đạt được các mục tiêu và chiến lược của Chương trình phát triển y tế sau năm 2015 như: tăng cường lối sống lành mạnh, kiểm soát các yếu tố nguy cơ phòng chống các bệnh không lây nhiễm, phòng chống tai nạn thương tích, bệnh nghề nghiệp; tăng cường sức khỏe tâm thần; tăng cường sức khỏe cho người cao tuổi; phòng chống bệnh lây nhiễm và các bệnh truyền nhiễm mới nổi; tăng cường năng lực phòng thí nghiệm; phòng chống kháng thuốc; quản lý thảm họa; y học cổ truyền; thực hiện các mục tiêu phát triển thiên niên kỷ chưa hoàn thành; bao phủ y tế toàn dân; sức khỏe người di cư; tài chính y tế; phát triển nguồn nhân lực y tế, phát triển dược phẩm, tiếp cận thuốc an toàn hợp lý và an toàn thực phẩm…

Các nước cũng đã phân công nước điều phối/đầu mối của từng hoạt động trong Kế hoạch hành động của các nhóm y tế giai đoạn 2016-2020. Trong đó, Việt Nam đã nhận làm nước điều phối/đầu mối của một số hoạt động như: xây dựng tài liệu truyền thông của ASEAN về đánh giá môi trường …; xây dựng mô hình dịch vụ lồng ghép cho phòng chống bệnh không lây nhiễm, sức khỏe tâm thần…; tiếp tục thực hiện dự án ASEAN-ARCH về tăng cường năng lực của khu vực ứng phó với thảm họa; tổ chức hội thảo chia sẻ thông tin trong ASEAN về nghiên cứu, hướng dẫn thử nghiệm lâm sàng, chất lượng dược phẩm; xây dựng chương trình Nghiên cứu y tế 2017-2020.

Tiếp nối hội nghị SOMHD lần thứ 11, ngày 11/8/2016, Hội nghị ASEAN SOMHD + 3 (Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc) lần thứ 6 và Hội nghị ASEAN SOMHD + Trung Quốc lần thứ 6 đã được tổ chức. Tại 2 Hội nghị này, Việt Nam với vai trò là Đồng Chủ tịch của 02 Hội nghị đã báo cáo tiến độ và kết quả các hoạt động thực hiện trong nhiệm kỳ Chủ tịch 01 năm của mình. Việt Nam đã bàn giao vị trí Đồng Chủ tịch của Hội nghị SOMHD lần thứ 6 cho Brunei Darussalam và Nhật Bản.

Hội nghị SOMHD + 3 lần thứ 6 đã điểm lại các lĩnh vực hợp tác trong khuôn khổ ASEAN+3 và đã thống nhất các lĩnh vực hợp tác trong giai đoạn 2016-2017 như sau: sức khỏe người cao tuổi; bao phủ y tế toàn dân; phòng chống các bệnh truyền nhiễm mới nổi; y học cổ truyền; phòng chống các bệnh không lây nhiễm; An toàn thực phẩm; phát triển nguồn nhân lực y tế; phòng chống kháng thuốc. Các quốc gia thành viên ASEAN đánh giá rất cao sự hỗ trợ của các nước đối tác (Nhật bản, Trung Quốc, Hàn Quốc) đối với các hoạt động hợp tác trong khuôn khổ ASEAN + 3, đặc biệt là Sáng kiến y tế ASEAN - Nhật Bản do Chính phủ Nhật Bản đề xuất.

Tại Hội nghị SOMHD + Trung Quốc lần thứ 6, Việt Nam đã bàn giao vị trí Đồng Chủ tịch cho Brunei Darussalam và đã thay mặt Đồng Chủ tịch của Hội nghị báo cáo về tiến độ thực hiện các hoạt động cũng như các sáng kiến trong nhiệm kỳ 01 năm đồng Chủ tịch. Hội nghị đã thảo luận và thống nhất về các lĩnh vực hợp tác ASEAN - Trung Quốc trong giai đoạn 2016-2017 bao gồm: phát triển y học cổ truyền, tăng cường năng lực ứng phó với các vấn đề y tế công cộng; phát triển nguồn nhân lực y tế; phòng chống bệnh lây nhiễm, trong đó tập trung vào phòng chống dịch bệnh qua biên giới; phòng chống bệnh không lây nhiễm và an toàn vệ sinh thực phẩm. Hội nghị cũng ghi nhận nỗ lực của Trung Quốc trong việc tổ chức nhiều khóa đào tạo và hội nghị, hội thảo quốc tế dành cho các nước ASEAN về các nội dung mà Trung Quốc có thế mạnh như: y học cổ truyền, y tế công cộng…

Hội nghị SOMHD lần thứ 11 và các Hội nghị liên quan đã thành công tốt đẹp, góp phần tăng cường và thắt chặt hơn nữa hợp tác y tế giữa các nước ASEAN và các quốc gia đối tác của ASEAN. Với vai trò Chủ tịch Hội nghị Bộ trưởng Y tế ASEAN đồng thời là Chủ tịch các Quan chức cao cấp ASEAN về phát triển y tế, Việt Nam đã hoàn thành xuất sắc vai trò của mình, thể hiện tinh thần trách nhiệm cao và sự chủ động, tích cực, được các nước thành viên ASEAN và lãnh đạo ASEAN đánh giá cao. Thành công này đã góp phần tích cực vào nâng cao vai trò và vị thế của ngành y tế Việt Nam trong khu vực và trên trường quốc tế.

PGS.TS. Lê Thành Đồng