1. Thông tin chung
Trong lịch sử, việc phòng chống muỗi Aedes aegypti được thực hiện bằng biện pháp xông hơi, phun tồn lưu và loại trừ nơi sinh sản. Tuy nhiên, cơ chế cơ bản về cách thức các quần thể véc tơ được quản lý chưa bao giờ được đánh giá. Hầu hết các nghiên cứu báo cáo rằng các chương trình này không thành công do sự xuất hiện muỗi kháng DDT trong những năm 1950 và đầu những năm 1960. Vì vậy, các yếu tố hành vi và sinh lý chưa bao giờ được kiểm tra để xác định chương trình thành công hay thất bại.
2. Phương pháp nghiên cứu
Một nghiên cứu khoảng 10 tuần nhằm xác định những nơi muỗi Aedes aegypti hay trú đậu và bay từ phòng này sang phòng khác trong nhà bằng cách sử dụng vợt lưới nhỏ (small hand nets) và máy hút muỗi Propokock ở đường Augustine, Trinidad, West Indies đã được thực hiện trong những tháng mùa mưa (tháng 10 - 12 năm 2010). Trong thời gian này, một nghiên cứu trong phòng thí nghiệm cũng được tiến hành để xác định sau bao lâu khi muỗi cái đẻ trứng chúng sẽ đốt máu.
3. Kết quả
Nghiên cứu thực địa cho thấy các nơi chính mà muỗi Ae. aegypti trú đậu là phòng ngủ (81,9%), phòng khách (8,7%) và nhà bếp (6,9%). Các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm cho thấy chỉ có 10% muỗi cái tìm kiếm đốt máu ngay sau khi đẻ trứng (oviposition), nhưng phần lớn, 70% tìm kiếm đốt máu khoảng 12 giờ sau khi đẻ trứng.
4. Kết luận
Kết quả cung cấp bằng chứng về hiệu quả của phun tồn lưu trong nhà (IRS) và đề nghị tái sử dụng biện pháp này tại các nơi mà muỗi Ae. aegypti hay trú đậu, đặc biệt là trong các vụ dịch sốt xuất huyết.
CN. Trần Nguyên Hùng
Ths. Đoàn Bình Minh
(Lược dịch Resting behaviour of Aedes aegypti in Trinidad: with evidence for the reintroduction of indoor residual spraying (IRS) for dengue control, http://www.parasitesandvectors.com/content/6/1/255)