Cây Neem Ấn Độ (azadirachta indica)

Cây neem hay còn gọi là xoan Ấn Độ, được trồng chủ yếu ở tỉnh Ninh Thuận và Bình Thuận, địa phương có khí hậu khô cạn nhất nước ta. Hiện tại cây neem được trồng với mục đích phủ xanh đất trống, cải tạo môi trường. Tuy nhiên với những hoạt tính sinh học, cây neem cón là nguồn nguyên liệu làm thuốc bảo vệ thực vật và sản xuất một số chế phẩm khác.



Nhiều công trình nghiên cứu cho thấy, hầu như tất cả các bộ phận của cây neem đều chứa chất có hoạt tính sinh học, nhiều nhất ở hạt và lá như chiết xuất từ dầu neem: có ba hoạt chất là nimbin, nimbinin, nimbidin.

Từ hạt chứa hoạt chất azadirachtin và từ lá neem được coi hữu dụng trong phòng chống bệnh sốt rét mặc dù nghiên cứu lâm sàng chưa được đầy đủ. Các sản phẩm được chế biến từ hạt và lá neem đều có hoạt tính trừ sâu, nấm gây bệnh, tuyến trùng, ức chế phát triển, giảm khả năng đẻ trứng và có đặc tính xua đuổi côn trùng. Đã có một số thuốc bảo vệ thực vật được sản xuất và thương mại dựa trên hoạt chất là dầu neem và các hoạt chất chiết từ nhân hạt neem, lá neem.

Ngoài ra dịch chiết lá, hạt và dầu neem được sử dụng phổ biến để phòng trị một số bệnh trong y học như chống nhiễm trùng, tẩy giun sán, sốt rét. Dầu neem và dịch chiết lá neem còn được phối trộn với một số phụ gia để sản xuất một số loại mỹ phẩm như kem dưởng da, kem chống muỗi, xà phòng vệ sinh…

Ở Ấn Độ đã có tới 100 sản phẩm được chế từ chế phẩm của cây neem, còn ở Việt Nam đã có một số công trình tách chiết hoạt chất từ hạt neem để làm thuốc trừ sâu và các tác giả đều cho thấy thuốc trừ sâu thảo mộc từ neem tuy không mạnh bằng thuốc trừ sâu hóa học nhưng phổ diệt rộng, không gây lờn thuốc, thời gian tác động kéo dài đặc trưng cho thuốc trừ sâu sinh học. Một số nhà nghiên cứu đã tiến hành thử nghiệm sản xuất thuốc bảo vệ thực vật từ hạt neem cho kết quả khả quan như: Hiệp hội rau quả Đà Lạt, đã sản xuất được 3 dạng chế phẩm từ neem có tác dụng diệt mối, ve, bọ chét, rệp đen, bọ trĩ hại cây trà.

Hiện nay, Ts Vũ Văn Độ (Viện Sinh học nhiệt đới) đang thực hiện đề tài “Thử nghiệm tạo một số dạng chế phẩm diệt muỗi truyền bệnh sốt rét và sốt xuất huyết từ dịch chiết lá và nhân hạt neem”. Đề tài nghiên cứu đã tạo được chế phẩm phun dạng nhủ từ lá và nhân hạt neem có hiệu quả diệt ấu trùng truyền bệnh viêm não Nhật Bản (Culex) và muỗi sốt xuất huyết (Aedes). Đề tài còn tạo được chế phẩm dịch tẩm màn từ dịch chiết nhân hạt neem, có hiệu quả diệt muỗi được 7 tuần, tạo được chế phẩm dịch phun tồn lưu trên vách có hiệu quả diệt muỗi được 3 tuần. Kết quả nghiên cứu của đề tài bước đầu đã mở ra triển vọng cho việc sản xuất các loại chế phẩm bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Nguồn: Azadirachta indica-wikipedia,the free
www.siêu thị nông nghiệp.com/news/654-cay –neem-an-do.html.

Nguyenhungkct@gmail.com – (sưu tầm)