Phương pháp thu hồi và bảo quản sán dây trưởng thành tại Phòng khám bệnh chuyên khoa Ký Sinh Trùng

Sán dây hay còn gọi là sán xơ mít có tên khoa học Taenia. Khi sán ký sinh trong cơ thể người, chúng gây ra các triệu chứng như: rối loạn tiêu hóa, đau bụng, có thể gây bán tắc và tắc ruột (do sán có kích thước dài), suy nhược cơ thể (do sán chiếm dụng chất dinh dưỡng và tiết ra độc tố gây nhiễm độc cho cơ thể)… Khi đốt sán rụng bò ra quần áo, giường, chiếu gây ghê sợ và khó chịu cho bệnh nhân, có khi đốt sán bò sang người khác, hoặc các vật dụng trong nhà. Đôi khi ấu trùng sán còn “chu du” đến não: gây đau đầu, động kinh, liệt chi, tay…; đến mắt: làm đau nhức mắt, giảm thị lực, mù.

Khi có đốt sán bò ra hậu môn hoặc xét nghiệm phân có đốt sán, trứng sán. Bệnh nhân được bác sỹ xổ tại cơ sở y tế chuyên khoa. Việc thu hồi sán nhằm tạo cảm giác thoải mái cho bệnh nhân, lưu và bảo quản mẫu phục vụ cho công tác giảng dạy, nghiên cứu khoa học.

Hình 1: Mẫu sán dây thu hồi tại Phòng khám Bệnh chuyên khoa ký sinh trùng

Thu hồi sán sau khi tẩy (xổ)

• Dụng cụ

- Bô (để bệnh nhân đi đại tiện)

- Rổ thưa ( đường đan cách nhau khoảng 0.5cm)

- Rổ dày (đường đan cách nhau khoảng 0.2cm)

- Que thủy tinh

- Đũa (que) gắp

• Tiến hành

- Hướng dẫn bệnh nhân đại tiện vào bô

- Cho nước vào bô phân, hòa loãng phân

- Lấy que thủy tinh khuấy thật nhẹ (tránh làm đứt mình sán) cho phân lỏng ra

- Để rổ thưa ở trên, rổ dày ở dưới, đổ phân ra rổ

- Trên rổ thưa có cặn phân to và sán nguyên con (nếu có)

- Rổ dày có cặn phân nhỏ và đốt sán rụng (nếu có)

Hình 2: Mẫu sán dây thu hồi tại Phòng khám Bệnh chuyên khoa ký sinh trùng

Bảo quản và lưu mẫu

• Lưu mẫu

- Dùng đũa gắp sán rửa nhẹ cho sạch cặn phân

- Rửa lại bằng nước muối sinh lý

- Bỏ sán vào lọ thủy tinh có nắp

• Bảo quản mẫu

- Ngâm sán trong dung dịch formol 10%

- Một tuần sau thay dung dịch formol 10% mới

- Đậy kín nắp lọ, để tủ lưu mẫu.

Hình 3: Một số mẫu sán lưu và bảo quản tại Phòng khám Bệnh chuyên khoa ký sinh trùng

CN. Phạm Thị Thu Giang